(Thương vụ MobiFone mua AVG và số phận hai ông bộ trưởng?!)
***
***
Trước đó, đầu tháng 7..2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra cũng đã khởi tố, khám xét, bắt giam ông Lê Nam Trà, nguyên Chủ tịch HĐQT MobiFone, và Phạm Đình Trọng, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp (thuộc Bộ TT-TT). Chưa hết, rút dây động rừng, ngày 14.11. 2018, ông Cao Duy Hải, nguyên Tổng giám đốc MobiFone (thời điểm bị bắt là nhân viên MobiFone) và bà Phạm Thị Phương Anh, Phó tổng giám đốc MobiFone cũng bị khởi tố, bắt giam về tội “vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”. Vậy là, cả một dây, một chuỗi cán bộ đảng viên lốc nhốc lần lượt vào lò đang đượm lửa. Chưa bao giờ Bộ Thông tin & Truyền thông lại mất nhiều cán bộ đến thế. Chưa bao giờ uy tín ngành lại bị ảnh hưởng trầm trọng như vậy.
***
Vì sao hai ông quan đại thần bị khởi tố bắt giam? “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” thực ra chỉ là những thuật ngữ hình sự được diễn tả tội trạng một cách khái quát. Còn diễn biến quá trình vi phạm thì đến lúc này hồ sơ chắc phải cao dầy đến cả thước tây, nước sông Hồng chảy suốt bốn mùa cũng không rửa sạch tội lỗi các bị can. Đã từ lâu, dư luận đặt ra câu hỏi: MobiFone nuốt trọn Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG) hay ngược lại AVG thôn tính MobiFone? Một thương vụ không bình thường. Tréo ngoe. Đầy ẩn khuất. Rất lắm nghi ngờ. Nhưng, vẫn diễn ra dưới trời quang mây tạnh. “Ngày 25.12.2015, MobiFone, là doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước, đã ký hợp đồng với Công ty CP nghe nhìn Toàn Cầu (AVG), nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG với tổng giá trị khoảng 8.889 tỉ đồng”. Cực kì nhanh chóng, nhanh chóng gấp gáp đến mức phải nghi ngờ là chỉ 22 ngày sau, MobiFone đã thanh toán gần 8.445 tỉ đồng cho AVG. Một việc làm không mấy khi thấy ở nền kinh tế tài chính vốn một thời bao cấp tập trung, quan liêu, trì trệ. Người ta đặt ra các câu hỏi: MobiFone thực hiện đúng hợp đồng hay sốt sắng thái quá bởi cái gì? Chả lẽ MobiFone sợ AVG nhận ra mình bán "hớ" sẽ lật kèo, nên phải chuyển tiền thật nhanh để cá về ao ta?
***
Lần lại “Lịch sử vấn đề” thì thương vụ ngàn tỷ MobiFone mua 95% cổ phần AVG đều nằm trong tính toán, có kế hoạch, có đường đi nước nước, có che dấu, có khuất tất. Không khuất tất mà sao MobiFone vẫn rước cái của nợ AVG trong tình trạng tài chính rất xấu? “Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), tổng tài sản AVG chỉ hơn 3.260 tỉ đồng; nợ phải trả hơn 1.266 tỉ đồng; giá trị còn lại của tài sản cố định khoảng 208,5 tỉ đồng. Từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá liên tục lỗ với khoản lỗ lũy kế đến 31.3.2015 là hơn 1.632 tỉ đồng (bằng 45% vốn điều lệ). AVG sử dụng vốn cho kinh doanh dịch vụ truyền hình chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng; vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn, chiếm 73,3% vốn điều lệ”. Có ai đem cả kho tiền đủ mua bộ xiêm y lộng lẫy để mua cái váy đụp cũ bẩn, đầy mụn vá?
***
Của đau con xót. Dân ta còn nghèo, bòn mót từng đồng lẻ, chắt chiu đóng thuế để rồi “việc mua bán gây ra nguy cơ thiệt hại vốn nhà nước tại MobiFone khoảng 7.006 tỉ đồng, trong đó có khoản thiệt hại 1.134 tỉ đồng do mua nợ phải trả của AVG”. Thương vụ mua bán cái không thực giá, cái bấy nát mà được định giá quá cao theo cách kê nâng chỉ có lợi cho người bán khiến ai cũng nghi ngờ. Tiền thuế của dân mà, chứ có phải tiền túi của mình đâu, nên mới ra nông nỗi vung tay đốt nhà táng. Có ai tung cả đống tiền có thể sắm được lâu dài thì lại mua cái nhà cấp bốn cũ nát về ở? Chả lẽ họ cầm tiền nhà nước đi mua hớ?
***
Không! Chẳng mua bán hớ, mà thực ra là một cuộc trình diễn "đốt tiền" nhà nước tưởng là tinh vi nhưng lại rất vụng về. Cũng có thể những kẻ trong cuộc nghĩ rằng họ ở tầng trời cao không ai với nổi, nên chủ quan bịt mắt thiên hạ. Ông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn và thuộc quyền định dùng “vải thưa mắt Thánh” sao? Theo “kết luận của TTCP và nhiều tài liệu do Thanh Niên thu thập được cho thấy, thương vụ mua bán cổ phần thực chất là một “kịch bản” mà “đạo diễn”, “diễn viên” đều là những người có trách nhiệm tại Bộ TT-TT, MobiFone, AVG và một số đơn vị liên quan”. Thương vụ MobiFone mua AVG là dự án đầu tư nhiều hơn 5.000 tỉ đồng, thuộc thẩm quyền quyết định của Thủ tướng, nhưng ông Nguyễn Bắc Son khi ấy chỉ là Bộ trưởng lại bút phê, để ông Trương Minh Tuấn lúc đó chỉ là Thứ trưởng không phụ trách lĩnh vực này ký Quyết định 236/QĐ-BTTTT phê duyệt dự án. Ôi trời! “Dế cao hơn nồi” dám phạm thượng, tranh quyền của Tể tướng? Hay nhiệt tình cộng với dốt nát thành kẻ phá hoại, hay là dấu trên lừa dưới, phá vỡ mọi nguyên tắc, và pháp luật làm càn, mưu lợi?
***
Ở một diễn biên khác: Trước khi diễn ra Thương vụ MobiFone mua 95% cổ phần Công ty cổ phần Toàn cầu, thì AVG gửi văn bản đến Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Bắc Son, “về việc doanh nghiệp này chuyển nhượng cổ phần cho đối tác nước ngoài, đối tác sẽ mua cổ phần AVG bằng 7 lần giá vốn, khoảng 525 triệu USD, (75% cổ phần). AVG đã nhận đặt cọc 10 triệu USD. Từ văn bản này, “Bộ TT-TT có chủ trương mua lại cổ phần AVG nhằm đảm bảo an ninh chính trị. Ông Nguyễn Bắc Son cũng là người ký quyết định bổ sung thêm ngành nghề kinh doanh cho MobiFone sau khi xảy ra việc AVG chào bán cổ phần”. Tuy nhiên, chẳng có tài liệu, chứng từ nào chứng minh việc đối tác nước ngoài đàm phán mua cổ phần AVG, càng không có khoản đặt cọc 10 triệu USD. Hóa ra, các thông tin chào bán cổ phần giả, giá trị của AVG được thổi lên, và dường như người ta dàn dựng một câu chuyện không có thật vì một đích tư lợi, của một nhóm lợi ích nào đó? Hai ông quan đại thần Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn có là đạo diễn hay không thì còn phải chờ cơ quan điều tra kết luận.
***
Cục xương mua 95% cổ phần AVG quá to và hóc. Nuốt không trôi. Rút dây động rừng rồi. Tham thì thâm. Dư luận lại một phen xôn xao khi “MobiFone và AVG đã bất ngờ hủy bỏ hợp đồng.... trả lại toàn bộ số tiền bán cổ phần đã được MobiFone thanh toán”. Bút sa gà chết rồi cơ mà! Dù MobiFone mua hớ thì kệ MobiFone chứ. Làm tài chính - kinh tế, người ta còn lừa nhau vào tròng. Tiền tươi thóc thật đã vào két vào kho rồi. Sao trả lại dễ dàng thế?
***
Triết gia cổ đại Lão Tử nói rằng: “Trên mà không chính thì dưới có chính cũng thành ngụy, người lành cũng biến thành kẻ gian tà.” Thượng bất chính, hạ tắc loạn là thế. Hai ông bộ thượng thư không phê duyệt chủ trương, không ký thì cấp dưới có cậy nhờ Thánh cũng không đi nổi trong đêm. “Trong suốt quá trình thực hiện thương vụ mua bán này, ông Nguyễn Bắc Son và ông Trương Minh Tuấn đã chủ trương đưa toàn bộ hồ sơ mua bán cổ phần AVG vào danh mục bí mật nhà nước. Từ đó, toàn bộ sai lầm của dự án ngay từ đầu đã không được người dân, các cơ quan chức năng giám sát và có biện pháp ngăn chặn kịp thời”. Đã làm đến chức quan Thượng thư mà không biết cái gì thuộc về bí mật nhà nước, cái gì không ư?
***
Người xưa nói: “Gieo suy nghĩ, gặt hành động. Gieo hành động, gặt thói quen. Gieo thói quen, gặt tính cách. Gieo tính cách, gặt số phận”. Dường như số phận của hai ông quan thượng thư một thời Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn đã được định đoạt. Như vậy là, không chừa một ai, không có vùng cấm, nếu vi phạm pháp luật.
“Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh”, Ủy viên Bộ chính trị, bí thư một thành phố lớn như ông Đinh La Thăng, tướng lĩnh như các ông thứ trưởng Trần Việt Tân, Bùi Văn Thành, hay trước nữa là Nguyễn Xuân Sơn, Trịnh Xuân Thanh, còn bây giờ là hai ông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn... cứ vi phạm pháp luật thì phải thành củi tống vào... lò đốt. Dê ngựa, cáo chồn, hay hổ báo mà cứ láo nháo, vi phạm trật tự bầy đàn thì cũng bị đóng cũi nhốt giam. Khởi tố, bắt giam hai ông cựu Bộ tưởng như một cuộc giải phẫu khối u. Buồn và đau, nhưng cũng là một thông điệp khẳng định quyết tâm chống tham nhũng quyết liệt, không khoan nhượng bất kể lãnh đạo thấp hay cao. Niềm tin ở chỗ này nữa.
Thương vụ MobiFone mua 95% cổ phần AVG “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” lần lượt đưa các nhân vật lãnh đạo chủ chốt từ trong bóng tối ra ánh sáng công lý đã lấy lại được lòng tin của nhân dân. Bên mua như củi tươi mục đã vào lò; còn bên bán, lẽ nào lại vô can? Tiền... bạc lắm!