Dù đại dịch Covid-19 đang tàn phá Italy, nhưng vừa qua tại Roma vẫn diễn ra Ngày Dante quốc gia lần đâu tiên, kỷ niệm 700 năm ngày mất của Đại thi hào Italy và thế giới Dante Alighieri (1265-1321). Bởi sự hiện diện của Dante trong những ngày này nhắc nhở người dân Italy truyền thống đoàn kết, ý chí và nghị lực kiên cường vượt lên mọi hoàn cảnh, thử thách trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc mình. Italy sẽ vượt qua đại dịch để hoạch định một tương lai mới, huy hoàng, rực rỡ hơn. Như hành trình từ Địa ngục tới Thiên đàng trong trường ca “Thần khúc”- một trong những tác phẩm vĩ đại nhất của nền thi ca Italy và nhân loại.
TÌNH YÊU KỲ LẠ CỦA THI HÀO DANTE ALIGHIERI
Thi hào Dante Alighieri sinh trưởng tại Italy, một xứ sở tràn đầy cảm xúc. Chính vì thế sẽ không ngạc nhiên nếu biết chú bé Dante đã yêu thầm nhớ vụng khi mới 9 tuổi. Nhưng khác với nhiều chú nhỏ, Dante không quên tên người mà mình si mê thuở nào và thi hào đã hiến dâng toàn bộ sáng tác của mình cho cô bé mắt xanh ấy khi ông vĩnh biệt cõi đời ở tuổi 56.
Dễ hiểu rằng ông đã cưới vợ là một người đàn bà khác và có con với người mà trong ông chưa hề nẩy nở cảm xúc yêu đương.
Vào một ngày tháng Năm ấm áp ở thành phố Florensia, một chú bé có tên là Durante Deli Alighieri đã lần đầu gặp một cô bé trước cửa lối vào nhà thờ. Cảm xúc mãnh liệt vào giây phút gặp gỡ bất ngờ đó khiến chú bé Durante - sau này trở thành thi hào Dante nổi tiếng đã hiên dâng nhân loại tài năng trác việt của mình.
Cô bé ấy tên họ đầy đủ là Beatrice Portinari. Tấm áo màu hồng mà Beatrice mặc hôm đó sau này đã tạo nên thi hứng để nhà thơ ngợi ca trong suốt đời mình. Còn chính cô bé được Dante coi như con gái của Chúa trời- một thiên thần từ trên những đám mây tít trên cao hạ cánh xuống trần gian. Nếu như cô bé là một nữ thiên thần, nàng hẳn có tên tuổi và người dân Floresia tất rành rõ.
Ông bố của Beatrice là một thị dân giàu có và nổi tiếng sống không xa ngôi nhà thờ diễn ra lần gặp mặt tình cờ giữa nhà thơ tương lai và người đẹp. Còn Dante sinh trưởng trong một gia đình bình thường- điều này đủ là cái cớ gây ra khó khăn đầu tiên trong tình yêu của đôi trẻ. Và tuy xúc cảm dâng trào trong trái tim chú bé 9 tuổi, nhưng tình yêu của đôi trẻ cũng sẽ không trải qua nhiều những gì đáng ghi nhớ.
…Năm tháng trôi qua, Beatrice trở thành một cô thiếu nữ nhan sắc không thiếu gì những cô gái khác phải ganh tị. Còn Dante vẫn chỉ là người ngoài cuộc, dù nhà gần nhau, nhưng cả hai tựa như chỉ nhìn nhau..từ xa. Cuộc gặp gỡ với Beatrice lần thứ 2 diễn ra sau đó 9 năm. Lần này cô thiếu nữ vận tấm áo màu trắng. Chính với cuộc gặp gỡ này Dante càng như tự khẳng định với bản thân Beatrice là một thiên thần. Nhưng nhà thơ tương lai vẫn rụt rè không dám bắt chuyện với người mình thầm yêu trộm nhớ. Sự kiện duy nhất xẩy ra vào thời điểm vàng đó là Dante dõi theo bóng người đẹp dần dần biến mất trên nhánh đường nàng đang bước đi. Ấy vậy nhưng chính vào ngày hôm đó Dante cầm bút viết nên bài thơ đầu tiên trong cuộc đời mình. Bài thơ này cũng như tất cả những bài thơ thi hào viết những năm về sau đều mang lời đề từ tặng… Beatrice!
Tuy Dante chỉ gặp Beatrice trong lần nàng vận tấm áo trắng nhưng Dante luôn theo dõi cuộc sống của nàng qua đám bạn bè, người quen. Một cảm xúc tương tự cũng đã xẩy ra trong lòng Beatrice. Nhưng đây cũng chỉ là những lời đồn thổi, những giả thuyết. Cũng qua miệng thế cách xử sự của Dante khiến Beatrice phật lòng.
Hai người gặp nhau lần thứ ba trong một đám cưới của một người bạn chung. Beatrice không hề có phản ứng gì trước ánh mắt nồng nàn, đắm say của Dante. Và ngay trong tối hôm ấy Dante quyết định từ nay không gặp Beatrice nữa.
Vào năm 21 tuổi Betrice lấy một quý ông giàu có tên là Simon de Bardi. Điều này gây nên vết thương trong lòng thi sỹ, nhưng không giết được chàng trai, vì mọi điều đã được quyết định từ buổi gặp gỡ lần cuối.
Nhưng số phận luôn thích tra thêm dầu vào lửa. Đột nhiên, năm 24 tuổi Beatrice qua đời. Sự việc này đã đánh gục Dante. Thi sỹ trẻ chưa bao giờ trải qua cảm xúc tình yêu; cũng chưa khi nào để bóng dáng ai lay động trái tim, ngoài Beatrice, sau khi người tình trong mộng qua đời, Dante thề sẽ đưa người đẹp vào cõi bất tử. Quyết định này xẩy đến khi Dante 25 tuổi. Kể từ đó thi sỹ quyết định dành toàn bộ thi phẩm của mình cho người đẹp mệnh yểu.
Và Beatrice trở thành nguyên nhân ra đời cho kiệt tác, bất hủ với thời gian - “Thần khúc” của Dante.
Qua đi vài năm, trong cuộc đời của Dante xuất hiện một người con gái, theo thi sỹ có thể sánh với người tình đầu. Nhưng cái kết cục của mối quan hệ này lại không may mắn. Cảm giác đã không thủy chung, đã phản bội Betrice dày vò thi sỹ. Và cuộc tình thực sự xẩy ra lần đầu trong đời Dante kết thúc.
Vào năm 33 tuổi Dante cưới vợ. Thi sỹ vẫn viết. Vẫn với cảm hứng từ nàng Beatrice. Đây là cuộc hôn nhân hợp pháp nhưng không có tình yêu của Dante. Hai người có với nhau được 3 người con.
Người vợ tội nghiệp chưa bao giờ trở thành nàng thơ của thi sỹ, dù chỉ trong thoáng chốc. Nhưng Beatrice, cô thiếu nữ vận áo hồng, áo trắng ngày nào thiên hạ vẫn nhớ và nhắc đến trong suốt gần 700 năm qua, mỗi khi trân trọng nâng lên tay thi phẩm bất tử của Dante -“Thần khúc”.
TÔ HOÀNG ( theo báo Nga )
