Lối kể chuyện hấp dẫn. Những phần viết về quá khứ, kể lại truyền thuyết hoặc huyền tích đều đằm sâu, có sự dày dặn văn hóa và lịch sử - chính sử và dã sử. Thấm đẫm chất Nam Bộ, thể hiện sự thâm nhập và yêu mến của tác giả với một vùng đất
Tiểu thuyết cấu trúc theo kiểu phân mảng, chuyện về những người đầu tiên đến mở đất, chuyện thời chiến tranh, chuyện thời bình, với các tuyến nhân vật chồng chéo liên kết. Có thể với một số người đọc, như vậy là khó theo dõi, nhưng người ta cũng có thể đọc từng mảng như từng câu chuyện trọn vẹn rồi tìm thấy trong ấy đường dây gắn kết các mảng với nhau. Ẩn hiện qua nhiều đời một lưỡi dao huyền thoại, lưỡi dao hủy diệt. Chuyện viên tướng phương Bắc và những quân sĩ bản địa xông pha chiến trận. Chủ đất và người làm thuê. Chuyện chiến tranh và những hệ lụy phát sinh thời hậu chiến.
Các thời kỳ đều in dấu những mối tình, giữa tướng quân với cô gái bản địa, giữa ông chủ đất và cô gái miền rừng, giữa ông quan chức và cô gái karaoke, giữa chàng trai du học thế hệ mới không định kiến quá khứ với cô gái ước hẹn từ thời niên thiếu rồi bị rơi vào vòng xoáy của xã hội tiêu thụ… “Lưỡi dao… khi nó vào tay ai người ấy sẽ trở nên tham vọng độc ác. Nó có thể hủy diệt tất cả, trừ tình yêu hay chính xác hơn là những người phụ nữ biết yêu. Tình yêu là một thứ quyền lực cao hơn mọi thứ quyền lực khác”.
Tác giả gán cho tình yêu một thứ quyền lực tối thượng, trên tinh thần lạc quan và tràn đầy hy vọng. Tác giả tin như thế và mong mọi người cũng tin như thế, xuất phát từ một cảm thức nhân văn. Thì cũng có phần giống như Dostoyevsky từng tin “cái đẹp cứu rỗi thế giới” trong khi cuộc đời ông đầy những trắc trở ưu tư.
Lối kể chuyện hấp dẫn. Những phần viết về quá khứ, kể lại truyền thuyết hoặc huyền tích đều đằm sâu, có sự dày dặn văn hóa và lịch sử - chính sử và dã sử. Thấm đẫm chất Nam Bộ, thể hiện sự thâm nhập và yêu mến của tác giả với một vùng đất. Trong văn cảnh đó, vài đoạn về cuộc sống đời thường hiện đại có khi hơi bị lạc giọng điệu, chẳng hạn đoạn nhân vật cán bộ Tư Ngồng quăng tiền để mua lại cô gái karaoke - văn khi ấy hơi bị xốp, nhẹ bỗng, kiểu phóng sự về tụ điểm - nó lạc lõng giữa những trang sách nặng suy tư.
Nguyễn Một đã có những truyện ngắn được chú ý. Thêm tiểu thuyết Đất trời vần vũ, ông chứng tỏ là tác giả viết không nhiều nhưng chắc tay, rất đáng đọc trong tình hình văn chương hiện nay.
HỒ ANH THÁI
