Với tất cả tấm lòng yêu quý và tôn trọng tài năng văn chương bậc thầy của Hemingway, hai tác giả người Anh là nhà văn, nhà biên kịch Michael Palin và nhiếp ảnh gia nổi tiếng Basil Pao đã bỏ ra nhiều năm trời để lần theo dấu chân xưa của Hemingway.
Tác
phẩm lớn của những tâm hồn đồng điệu
(Về
cuốn sách “Chuyện phiêu lưu của Hemingway”
của Michael Palin)
ĐINH KỲ THANH
ERNEST MILLER HEMINGWAY (21/7/1889 – 02/7/1961) là một nhà văn Mỹ nổi tiếng thế giới. Ông đã từng được nhận Giải
thưởng Báo chí Pulitzer của Hoa Kỳ vào năm 1953 và vào tháng 10 năm 1954 ông lại
được trao Giải thưởng Nobel Văn chương.
Sinh ra trong một
gia đình trí thức trung lưu, con trai của một người thày thuốc ở Oak Park, vùng
ngoại ô thành phố Chicago thuộc miền Đông Bắc Hoa Kỳ, thời nhỏ Ernest Miller
Hemingway học tại trường Trung học Oak Park và là một học sinh hiếu động rất
thích bơi lội , chạy bộ đường dài, đi câu cá hồi, thi đấu quyền Anh và đá bóng.
Cũng tại quê hương , cậu thiếu niên Hemingway đã rất sớm tham gia viết báo của
trường .
Năm 1917, tốt
nghiệp Trung học, cậu bắt đầu nghề viết với tư cách một phóng viên tập sự của tờ
báo Ngôi sao Thành phố Kansas.
Năm 1918,
Hemingway tình nguyện làm lái xe cứu thương cho Hội Chữ Thập đỏ Hoa Kỳ để rồi
sang nước Italia của châu Âu tham gia Đại chiến thế giới lần thứ I. Chàng trai
Mỹ 19 tuổi này đã mặc quân phục và từng lái xe đi xuyên suốt vùng núi biên giới
của nước Áo và nước Italia. Hemingway cũng từng phục vụ tại Bệnh viện trung tâm
thành phố Milan. Và chàng trai cao to lực lưỡng này đã vướng vào tiếng sét ái
tình với nữ y tá Agnes Von Kurowsky cũng là công dân Mỹ.
Năm 1919, chiến
tranh kết thúc. Hemingway trở về Hoa Kỳ và đón bà mẹ chuyển về sống ở thành phố
Michigan.
Từ năm 1920,
Hemingway trở thành phóng viên của Tuần báo Ngôi sao Toronto. Năm 1921 ông cưới
bà vợ đầu Hadley Richardson rồi chuyển qua sống tại Paris với tư cách một phóng
viên nước ngoài của tờ Ngôi sao Toronto.
Từ năm 1922
ông bắt đầu viết những truyện ngắn đầu tiên của mình song song với việc mải miết
đi khắp nơi tìm hiểu, điều tra, lấy tư liệu … hành nghề báo chí.
Cũng từ đây độc
giả bắt đầu được thưởng thức những tác phẩm của một nhà văn Hoa Kỳ có bút hiệu
Ernest Hemingway đang sống tại Paris và trải bước phiêu lưu khắp Thụy Sĩ, Tây
Ban Nha, Pháp rồi Italia…
Những tác phẩm
đầu tay của ông được xuất bản tại Paris như “Ba truyện ngắn và Mười bài thơ năm
1923; “Trong thời đại chúng ta”,1924
đã giúp hé lộ một tài năng và một văn phong độc đáo. Thế nhưng phải đến khi các
tiểu thuyết “Măt trời vẫn mọc”
1926 và “Gĩã từ vũ khí” 1928
ra đời thì Hemingway mới thực sự nổi tiếng là một “nhà tiên tri của thời đại”
đã dũng cảm nói lên tâm trạng thực của lớp trẻ phương Tây từng tìm mọi phương
cách để sống và tồn tại trong lò lửa chiến tranh cũng như đang vất vả mưu sinh
vào thời hậu chiến.
Năm 1927,
Hemingway ly dị bà vợ đầu Hadley Richardson để chung sống với bà vợ thứ hai là
Pauline Pfiffer. Ông cũng cho xuất bản tuyển tập truyện ngắn mang tên “Những
người đàn ông không sống với đàn bà”
Năm 1928, Hemingway rời Paris trở về Hoa Kỳ sinh sống
tại Key West. Trong những năm sau đó ông đã thường xuyên đi thăm châu Âu, các
nước vùng Đông Phi châu để thu thập tư liệu rồi mải miết viết và cho xuất bản
những tập truyện ký “Chết
vào buổi chiều” 1932, “Những
ngọn đồi xanh châu Phi”1935. Các tập truyện ký này kể về những chuyện đấu bò ở
Tây Ban Nha, chuyện đi săn ở châu Phi…song không được người đọc hoan nghênh lắm
trong lúc các truyện ngắn khác do ông viết như “Hạnh phúc ngắn ngủi của Francis
Macombe”, “Tuyết”, “Kallimanjaro” …lại được tôn vinh là những kiệt tác văn
chương .
Năm 1936, ông bắt đầu viết những vở kịch nói và
truyện phim về đề tài chiến tranh ở Tây Ban Nha như “Có và không có” và “Cột thứ Năm”.
Năm 1928 ông cho xuất bản tập “48 truyện ngắn đầu tiên “.
Năm 1939 ông lại
chia tay bà vợ Pauline và chuyển qua sống tại Cuba cũng như thường xuyên qua lại
thủ đô Paris, các thành phố khác ở Hoa kỳ để hoàn thành tiều thuyết “ Chuông
nguyện hồn ai” bất hủ , được xuất bản vào năm 1940. Tác phẩm này sau đó đã được
chuyển ngữ và xuất bản ở nhiều nước trên thế giới.
Năm 1940
Hemingway cưới bà vợ thứ ba là Martha Gellhorn và chuyển về cư ngụ tại vùng
Finca Vigia thuộc đảo quốc Cuba.
Những năm sau
này Hemingway đã thường xuyên đi qua châu Âu , châu Phi , các đảo ở Thái Bình
Dương và thậm chí đã cùng bà Martha tới thăm Trung Hoa và vùng Viễn Đông với tư
cách một phóng viên nước ngoài .
Năm 1942 ông
đã mua chiếc tàu đánh cá Pilar và cùng nó tham gia khám phá các vùng biển sâu
thuộc Vịnh Caribé của Cuba.
Năm 1944
Hemingway làm phóng viên chiến tranh cho Tạp chí Colliér s và từng bay trên khắp
các nẻo đường chiến tranh của châu Âu để viết những phóng sự chiến trường nóng bỏng làm rung động dư luận khắp nơi cả
bên ngoài châu Âu, châu Mỹ.
Năm 1945 ông lại
tiếp tục chia tay bà vợ thứ ba Martha và tới năm 1946 ông cưới bà vợ thứ tư là
Mary Welsh để cùng nhau chung sống tại Cuba.
Thời gian này
ông đã viết thật nhiều bài báo và cho xuất bản tập truyện “Dưới bóng cây bên
kia song”,
khởi thảo tập truyện “Vườn Eden”
(xuất
bản năm 1986, sau khi ông mất được 25 năm trời) cũng như đã hoàn thành và cho
xuất bản truyện vừa “Ông già và biển cả” năm
1952.
Chính truyện vừa
“Ông già và biển cả” đã giúp ông vượt lên hàng đầu đội ngũ nhà văn phương Tây cũng như đội ngũ các nhà văn xuất sắc
toàn thế giới trong thế kỷ XX bởi tính nhân văn sâu sắc trong ý tưởng và văn
phong độc đáo tuyệt vời của tác phẩm.
Năm 1961 ông
trở về Hoa Kỳ chữa bệnh và đã tự sát bằng súng săn trong chính ngôi nhà của
mình, kết thúc một cuộc đời phiêu lưu qua nhiều vùng trên hành tinh cũng như biết
bao cuộc tình cháy bỏng bên mấy bà vợ kế tiếp nhau qua hơn nửa thế kỷ .
Cuộc đời và
văn nghiệp của Hemingway thực sự to lớn, phong phú , phức tạp và đã gắn bó với
nhiều miền đất, nhiều con người của nhiều dân tộc khác nhau. Dấu chân Hemingway
đã in hắn trên nhiều ngả đường từ Bắc Mỹ qua Tây Âu, Đông Phi và châu Á. Những
kỷ niệm về nhà văn, nhà báo Hemingway cũng còn ghi đậm trong tâm trí nhiều đồng
nghiệp , nhiều bạn bè của ông ở khắp nơi.
Với tất cả tấm lòng yêu quý và tôn trọng tài năng văn
chương bậc thầy của Hemingway, hai tác giả người Anh là nhà văn, nhà biên kịch
Michael Palin và nhiếp ảnh gia nổi tiếng Basil Pao đã bỏ ra nhiều năm trời để lần
theo dấu chân xưa của Hemingway đặng tìm gặp những nhân chứng, nghe kể về
các kỷ niệm , thu thập nhiều sự kiện, chứng tích …nhằm tái hiện cho độc giả trọn
vẹn “cuộc phiêu lưu của đời Hemingway “bằng chuyện kể và hình ảnh minh họa sống
động. Họ đã phải thuê máy bay bay khắp các vùng thuộc Hoa Kỳ, Châu Âu, vùng biển
Caribé, rồi cả vùng rừng rậm Đông Phi.
Các tác giả cứ lần
theo dấu chân của Hemingway mà đi, lúc lội bộ, lúc đi xe đạp, lúc lái xe hơi,
lúc chèo thuyền và thậm chí thuê cả xe thiết giáp để tiến vào trung tâm thủ đô
Paris như phóng vên chiến trường Hemingway từng trải nghiệm. Cũng các tác giả
này đã từng đến từng ngôi nhà Hemingway từng sống, ngồi uống cà phê và thưởng
thức rượu tại các quán tại Pháp, Italia, Tây Ban Nha …cũng như tham gia cuộc
chơi để bò rừng rượt chạy tại lễ hội truyền thống tưng bừng của vùng Pamplona
Tây Ban Nha. Chỉ riêng tại Tây Ban Nha các tác giả đã mất hàng tháng trời để đặt
chân lên được các vùng đất ngang dọc xứ này mà Hemingway đã từng in dấu chân
phiêu lãng.
Đúng vào dịp kỷ
niệm 110 năm ngày sinh nhà văn Ernest Miller Hemingway, cuốn sách dày 256 trang
khổ lớn 19x26,5 cm đã được nhà xuất bản Weidenfeld & Nicolson tại London- Anh quốc cho trình làng với 12 chương viết
của Michael Palin cùng một bộ phóng sự ảnh đồ sộ với hàng trăm bức ảnh nghệ thuật đen trắng và màu (lựa chọn được từ hàng ngàn
bức ảnh ) mà Basil Pao đã sưu tập được cũng như chụp được ở khắp các vùng của
thế giới mà Ernest Miller Hemingway đã từng đi qua .
Cuốn sách này
đã hình thành từ chuyện kể của hàng trăm con người với những kỷ niệm xúc động
cùng các giai thoại về nhà văn lớn đang còn hằn in trong tim óc họ. Cuốn sách
cũng giúp ta được sống lại với không khí chiến tranh của hai ký Thế chiến cùng
biết bao cảnh trạng sống, những phong tục, tập quán đặc thù của các dân tộc
khác nhau với đủ mọi chủng tộc từ da đen
, da trắng tới da vàng, da đỏ … trên
khắp các lục địa khác nhau.
Cuốn sách kể lại
cho chúng ta hầu như trọn vẹn toàn bộ cuộc đời hăng say, bận rộn của nhà văn,
những cuộc phiêu lưu trên biển và trong rừng của một người ham đấu bò, câu cá
và săn bắn thú rừng, thích phiêu lưu khám phá thiên nhiên cùng thổ dân châu
Phi, dân da đỏ Idaho – Mỹ. Cuốn sách cũng cho ta những trải nghiệm biết bao cuộc
phiêu lưu trong tình trường của một người đàn ông đầy sức sống bản năng đồng thời
cũng là một “gã bạt mạng” đại diện của tuỗi trẻ Âu Mỹ trong suốt nửa đầu thế kỷ
thứ XX.
Tác phẩm lớn
của những tâm hồn đồng điệu với Hemingway này là kết tinh tuyệt với của bết bao
công phu sưu tầm, khám phá, sáng tạo của hai nghệ sĩ lớn. Cuốn sách rất đáng được
dịch qua tiếng Việt cũng như cần được giới thiệu rộng rãi cho độc giả nước ta
hiểu biết kỹ càng hơn về Hemingway.