Nhà thơ VTL được chủ tịch đoàn cho phép bèn nói rất dõng
dạc và lo gic, đại khái, Ban chấp hành cũ không có văn hoá từ chức à, tất cả vẫn ngồi lại,
có người đến 80 tuổi có người hơn 80 tuổi rồi, không thực hiện theo nghị quyết
về tuổi khi tham gia Ban chấp hành hay sao?
Tản mạn về Đại hội đại biểu lần thứ 13 Hội
Liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Nội
Y BAN
Trong hai ngày 26- 27/7/2022 tại Hà Nội đã diễn ra Đại hội đại biểu
lần thứ 13 Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Nội,
với khoảng 800 đại biểu và 30 khách mời. Nhà hát Âu Cơ số 8 Huỳnh Thúc Kháng bỗng
dập dìu tài tử giai nhân (thời trẻ giờ thì tuyền là ông già bà cả) của chín hội
thành viên (số 9
đẹp
thế, là các hội chuyên ngành chả hiểu ông bà ông vải nào đẻ ra cái Liên hiệp để
gom 9 củ thành 10, khổ
thế già nên nhịu, 9 hội thành 10, thành
ra ngân sách lại phải gánh thêm một ngân sách đại hội nữa).
Khoá 12 tôi có tham gia BCH, nên quả là mắt thấy tai nghe tay mó và rất
có ý thức xây dựng.
Chương trình ca nhạc của nhà giồng được
Sáng 27.7 ngày Đại hội chính thức có chương trình ca
nhạc chào mừng, hội LH tập hợp tuyền người tài âm nhạc của Thủ Đô, một chương
trình chào mừng, chuyện vặt. Mở đầu là bài Người Hà Nội của Nguyễn Đình Thi, nhạc
rất hoành tráng ca sỹ hát hay mỗi tội màn múa phụ hoạ cô hàng hoa gánh phải đôi
quang gánh đứt thành ra thúng hoa rơi toẹt xuống nhưng với bản lĩnh sân khấu tốp
múa phụ hoạ đã không để sân khấu bị đơ. Báo hại khi kết thúc bài hát bên quang
gánh buộc tạm lại đứt. Ừ chỉ là sự cố nhưng sao lại cứ có liên tưởng buồn về sự
đứt gánh và vá víu của văn nghệ sỹ.
Tiết mục thứ ba Hợp xướng Sau lời tuyên thệ, người bắt
nhịp nhạc sỹ Lân Cường, rất hoành tráng, nhạc sôi nổi. Ô bỗng đâu giật thột ảnh
Chu toang và Long tế được chiếu to trên màn hình, ngỡ đâu bị hack nhưng không
anh Son anh Bắc…những 8 anh. Khi những bức ảnh được đưa lên facebook nhạc sỹ Lân
Cường có gọi điện thoại cho tôi. Tôi ngỏ ý nhạc sỹ Lân Cường gửi cho tôi bản nhạc.
Những hình ảnh trên là để minh hoạ cho bản nhạc.
Nhạc
sỹ Lân Cường có gửi cho tôi lời nhắn: Bài thơ của Lê Cảnh Nhạc “Lời tuyên thệ” nhưng
tôi thêm chữ “sau”. Vì sau lời tuyên thệ đã có nhiều Đảng viên không giữ trọn lời
tuyên thệ của mình để cho "... tiền bạc hư danh cám dỗ đã quật ngã biết
bao đồng chí trên dọc đường đi những ngày qua". Đó là 1 thực tế đau sót. Bài
hợp xướng của tôi như 1 lời cảnh tỉnh cho tất cả Đảng viên không trừ 1 ai. Âm
nhạc ca ngợi cái đẹp của cuộc sống. Nhưng âm nhạc cũng đồng thời phải có tiếng
nói đấu tranh với những điều sai trái. Trong một đại hội của văn nghệ sĩ Thủ đô
tôi thấy bản hợp xướng này được trình bày không có gì sai trái Khi Đảng ta đang
đẩy mạnh tệ nạn tham nhũng. Tôi vẫn nghĩ ca khúc của tôi là phục vụ chính trị kịp
thời. Việc đưa ảnh các ủy viên TW Đảng và các đảng viên khác xen kẽ trong lời bài
hát không có gì sai trái. Những người nào đưa hình ảnh bài hát lên nhưng lại không
có lời bình luận về lời của bài hát rõ ràng có ý xấu muốn bôi nhọ danh dự là nhạc
sĩ của tôi. Xin bạn Y ban nói lại hộ tôi điều đó” (NS. Lân Cường - Trưởng Ban
Kiểm tra của Hội Âm nhạc Hà Nội)
Lời bài hát thế này: “Hai mươi tuổi con bước chân chân
và đội ngũ. Mắt long lanh đứng tuyên thệ dưới cờ. Nắm tay giơ lên nhìn búa liềm
rực rỡ. Nguyện đời con theo lý tưởng Bác Hồ. Con ơi gian khó cuộc đời không đợi
từ phía trước. Manh nha ngay chính trong mình, lẩn khuất ngày đêm. Rồi bùng lên
giông tố, giằng xé trong ta niềm tin. Chờ lòng trung kiên mong manh. Buông mình
bay theo thiêu thân. Tiền bạc hư danh cám dỗ đã quật ngã biết bao đồng chí…”
Tôi vẫn bảo vệ quan điểm của mình, bài hát rất có sự
kiên định chính trị với sự minh hoạ bám rất sát chủ đề tuy có hơi sống sượng, rất
phù hợp vào các dịp tổng kết cuối năm của công an bắt tội phạm hoặc của ngành tư
pháp…chứ không phải hát trong Đại hội của văn nghệ sỹ Thủ Đô như thế.
Xong chương trình, bắt đầu vào Đại hội chính thức, màn
chào cờ rất trang nghiêm đã xong nhưng ban tổ chức chưa cho ngồi nên nhiều đại
biểu già (mà đa phần đã quá thất thập) tự động ngồi, người dẫn chương trình nói:
Thưa toàn thể Đại hội hôm nay là ngày 27.7 chúng ta dành 1 phút để tưởng nhớ các
liệt sỹ và những văn nghệ sỹ đã mất. Bản nhạc Chiêu hồn tử sĩ vang lên trong nhà
hát Âu Cơ gần 1 phút. Gai ốc tôi nổi lên, chân tôi run run và đầu tôi bung
being. Tôi nghe tiếng bác già hơn tôi bên cạnh, sợ quá sợ quá. Sợ thật đi ấy chứ,
giời nóng thế này, tan hội thì ra về giữa ngọ…
Chả biết có phải là sáng tạo hay của nhà giồng được hoặc
Chiêu hồn tử sĩ không phải trả bản quyền mà dùng thả cửa thế cơ chứ. Đến long
trọng như các kỳ họp Quốc hội hoặc các cuộc họp tối quan trọng khác thì cũng chỉ
có, phút mặc niệm bắt đầu trong im lặng thôi.
Già hay trẻ, trẻ hay già?
Đại hội đã chuẩn bị xong cả chỉ còn chờ mỗi quyết định
của cấp trên, mà Hà Nội không vội được đâu, thành ra cái gì cũng vội. Gần như tất
cả được mời mồm qua điện thoại đến khi cầm giấy mời đóng dấu tươi thì Thúc đã được
đổi thành Phúc, Huỳnh Phúc Kháng. Eo xèo tiếng bấc tiếng chì. Hơn 600 trên 800 đại
biểu đến dự, rôm rả vui hơn tết, nhiều người nổi tiếng và rất nhiều người sắp nổi
tiếng. Các thủ tục ĐH không thiếu bước nào. Đến màn bầu bán xôm không thể tả được.
Danh sách để cử của BCH cũ đưa ra gồm 27 người, gần 20 người BCH cũ. Danh sách
vừa được chiếu lên màn hình thì các cánh tay giơ lên khiến thằng bé cầm míc không
biết đưa cho ai cứ hứng mặt về phía đoàn chủ tịch chờ hiệu lệnh. Nhà thơ VTL được
chủ tịch đoàn cho phép bèn nói rất dõng dạc và lo gic, đại khái, BCH cũ không có
văn hoá từ chức à, tất cả vẫn ngồi lại, có người đến 80 tuổi có người hơn 80 tuổi
rồi, không thực hiện theo nghị quyết về tuổi khi tham gia BCH hay sao? Đại hội
trước tôi là đại biểu trẻ nhất được trúng BCH, đại hội này tôi vẫn là đại biểu
trẻ…Trên đoàn chủ tịch nhạc sỹ sinh năm 41 đáp lại, tôi tuy lớn tuổi nhưng vẫn
muốn cống hiến cho hội, làm việc cho hội. Anh LC hơn tôi 1 tuổi nhưng vẫn hết sức
nhanh nhẹn, làm nhiều việc…
Những cánh tay lại ào ào giơ lên, míc đến tay một người,
tiếng nói đầy giận dữ, tôi gửi đại hội đơn tố cáo của tôi đến bà TM, theo qui định
hội viên đi thực tế không phải nộp tiền nhưng bà TM vẫn thu tiền vậy là tham nhũng,
đây bằng chứng đây. Tôi đã làm đơn tố cáo rồi vẫn chưa giải quyết, chỉ có cái
thư phúc đáp đã nhận được đơn. Vậy tại sao bà TM vẫn được đề cử. Rồi ông chạy
thẳng lên gần sân khấu. Chủ tịch Quốc Chiêm giải thích, vụ việc của Ns TM đã được
hội nhiếp ảnh giải quyết xong, bà TM vẫn được bầu vào BCH khoá mới. Người khiếu
nại vẫn không đồng tình chạy lên chạy xuống. Đại hội ào lên, thôi đi thôi đi…Những
cánh tay lại ào ào giơ lên để giới thiệu người vào BCH.
Tôi cũng giơ mỏi tay mà chưa được cho phép. Tôi bèn đứng
hẳn lên rồi cũng được chỉ định. Tôi phát biểu: Tôi là nhà văn Y Ban, tôi xin rút
khỏi danh sách đề cử. Tôi năm nay 61 tuổi chưa già lắm nhưng tôi đã hết nhiệt tình
làm việc. Già hay trẻ thì cũng phải có tâm có tài có nhiệt tình với công tác hội
thì mới làm được. Như cô VTL trẻ nhất trong BCH khoá 12 nhưng cô ấy có làm gì đâu.
Tôi xin hết.
Tôi đã ngập ngừng không muốn tham gia tiếp cuộc chơi
nhưng có các anh chị cùng BCH khoá 12 khuyên nhủ, tội gì phải rút cứ ở lại mà đi
chơi chứ. Cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, quả là cuộc chơi thật. Đi mà chơi, chơi
thật ấy chứ, chơi dài, sau cuộc họp BCH mở rộng để bỏ những 5 lần phiếu đề cử vào
BCH mới thì có vai nọ vai chai cũng chỉ như vịt nghe sấm. Tôi hay có ý kiến phát
biểu thành loại ra cho nhanh. Thành ra…Một mình con sắm cả ba vai chèo. Tài thế
chứ tài đến thế là cùng, tiên sư anh Tào Tháo à mà còn giỏi hơn Tào Tháo bài thơ
của Thần Đồng có tính dự báo khủng khiếp. Hơn 50 năm sau văn nghệ sỹ Thủ Đô được
xem 4 vai chèo…của hai anh
BCH khoá trước, cả khoá 5 năm, mỗi năm 2, 3 lần họp, đi
thực tế mà có người tôi chỉ được gặp mặt có một lần, hoặc 2 lần. Người ta đương
nhiệm bận tối tăm mặt mũi thời gian đâu mà hội với hè. Khoá này lại trúng
Một người khác có ý kiến, thầy già con hát trẻ, người
già mới có tài có kinh nghiệm làm việc. Người khác phản lại, thầy già là thầy đồ
ấy, ở đây làm gì có thầy như thế mà tuyền con hát già. Một ý kiến khác, vào BCH
không cần người tài mà cần người quản lý giỏi. Đề nghị để tuổi bên cạnh tên của
người được để cử…Cuổi cùng cũng chốt được danh sách 40 ứng cử viên BCH khoá 13.
Đúng là thần thật
Nhà thơ thần đồng Trần Đăng Khoa luôn làm cho người khác
vô cùng ngạc nhiên vì sự dẫn dắt đám đông vào chủ đích của mình cứ y như đám đông
bị thôi miên vậy. Trong lúc chờ làm phiếu anh phát biểu, đại khái, lãnh đạo văn
nghệ sỹ là không lãnh đạo gì…BCH phải có người già người trẻ. Già như bác Lân Cường
mà làm được bao nhiêu việc. Người trẻ còn có người trẻ hơn Vi Thuỳ Linh sinh năm
1980 còn Vương Minh Huệ sinh năm 1983, cô này giỏi lắm làm tổng biên tập tạp chí
không có ngân sách nhà nước mà vẫn chèo chống nuôi quân, ra tạp chí không thiếu
số nào…tiếng vỗ tay của đại hội ra ý ngừng lại đi. Thần đồng vẫn không bị ngập
ngừng phân tâm, tôi nói một giây nữa thôi, nhà thơ Chế Lan Viên nói, con phải học
cho giỏi, nếu giỏi con sẽ thành nhà văn, nếu không giỏi con sẽ thành nhà văn hoá.
Chúng ta phải trở thành nhà văn hoá.
Trong lúc chờ kiểm phiếu, một vài tham luận chủ yếu về
cơ sở vật chất xuống cấp, về không có tiền để làm tác phẩm, không có tiền để thăm
nom người ốm người đau, người chết không được hội đứng ra tổ chức…Nghe sao mà cám
cảnh.
Đại hội có thành công hay không là ở chỗ có phải bầu đi
bầu lại hay không? Có bầu đủ số lượng BCH như dự kiến hay không? Có quá bán hay
không hay phải lấy từ cao xuống thấp…Đại hội lần thứ 13 thành công tốt đẹp khi
một phát ăn liền 27 chấp hành, cao phiếu nhất là thần đồng. Sau phiên họp của
BCH mới đã bầu ra được một chủ tịch Vẫn Y Nguyên, NSND chèo Quốc Chiêm dẫn dắt
văn nghệ sỹ thủ đô trong năm năm tiếp theo.
Có người nói với tôi Linh nó bảo tại Y Ban mà nó trượt
BCH, ô hô thiện tai thiện tai tất cả mọi người đều bảo Y Ban là cái đinh rỉ, thần
đồng đấy, thần đồng ngợi ca ai thì ắt người đấy sẽ trúng. Rất chi là biện chứng.
Nguồn: Facebook nhà văn Y Ban
