Người châu Âu đã rời bỏ lịch sử vì họ không còn sắm
vai trò xác định lịch
sử nữa. Họ chỉ tuân theo lịch
sử mà thôi.
VAI TRÒ CHÂU ÂU LU MỜ TỪ KHI NÀO?
(Báo LE FIGARO- Pháp)
Trong thần thoại Hy Lạp, châu Âu bị bắt
cóc bởi một con bò đực và trong thế kỷ 21 - bởi Hoa Kỳ.
Lần cuối cùng thế giới lắng nghe ý kiến của
châu Âu là khi nào? Câu hỏi này được hỏi bởi báo “Figaro” và với khám phá kinh
hoàng: gần 20 năm trước. Năm 2003, Paris và Berlin không tham chiến Iraq. Sau
đó là những thất bại ngoại giao liên tục. Các thỏa thuận Minsk không hoạt động,
Châu Phi thuộc Pháp là một địa ngục.
Sự thoái trào địa chính trị của châu Âu là
kết quả của một chuỗi dài các cơ hội bị bỏ lỡ.
Tháng 7 năm 2007, tại Dakar, tổng thống
Pháp chỉ trích người châu Phi không đi vào lịch sử nhân loại. Và bây giờ, bất kỳ
công dân nào của nước Pháp ngày nay có thể tự hỏi, liệu Pháp và Châu Âu có đang
rời khỏi giai đoạn lịch sử hay không.
Không ai trên thế giới, từ Dakar đến
Nairobi, từ Thượng Hải đến Bombay, từ Rio đến Toronto, còn quan tâm đến những
gì các nhà lãnh đạo châu Âu nói. Lần cuối cùng một bài phát biểu của người châu
Âu thu hút sự chú ý của thế giới là khi Dominique de Villepin lên tiếng vào
tháng 2 năm 2003 từ diễn đàn của Liên Hợp Quốc. Khi thuyết phục người
Anglo-Saxon từ bỏ kế hoạch xâm lược Iraq, bộ trưởng Pháp đã thể hiện lòng dũng
cảm, sự cởi mở và tầm nhìn xa - ba phẩm chất đã trở nên hiếm có ở Lục địa già.
Khi mười ba nhà lãnh đạo châu Âu ký Hiệp ước
Maastricht vào ngày 7 tháng 2 năm 1992, họ có thể cảm nhận được hơi thở của
chính Lịch sử. Liên minh mới không chỉ có được một loại tiền tệ duy nhất và hợp
tác trong các vấn đề nội bộ, mà còn bắt tay vào một "chính sách an ninh và
đối ngoại chung". Chính văn kiện này đã tạo ra Liên minh Châu Âu và những
người ký tên vào đó tin tưởng một cách chân thành rằng nhờ sự phát triển kinh tế,
đồng tiền chung, mô hình xã hội và ngoại giao, thực thể mới này (EU) sẽ có thể
thắng Hoa Kỳ về mặt của ảnh hưởng thế giới.
CUỘC RÚT LUI CỦA CÁC NHÀ ĐẦU TƯ
Ba mươi năm sau, không có một tiếng nói
châu Âu nào thực sự được lắng nghe trên khắp thế giới. Nhà lãnh đạo phương Tây
duy nhất đang được lắng nghe nghiêm cẩn hiện nay, kể cả về kinh tế và an ninh,
là Tổng thống Hoa Kỳ. Điều gì đã xảy ra với châu Âu trong một thế hệ? Việc ấy xẩy
ra như thế nào để chúng ta đánh mất ảnh hưởng của mình?
Cuộc rút lui đã không xảy ra ngay lập tức.
Một chuỗi cơ hội bị bỏ lỡ khá dài dẫn đến bàn thua cuối cùng. Không thể nói rằng
không có gì được thực hiện, chẳng hạn như trong lĩnh vực kinh tế: vào tháng 3
năm 2000, Hội đồng Châu Âu đã phát triển chiến lược biến EU thành "nền
kinh tế năng động và cạnh tranh nhất thế giới vào năm 2010". Nhưng vì quyết
định này không quy định nghĩa vụ (ai nên thực hiện biện pháp gì, đạt được kết
quả nào), nên nó chỉ nằm trên giấy.
Vào mùa thu năm 2008, Châu Âu trở thành nạn
nhân của cuộc khủng hoảng thế chấp ở Mỹ, mặc dù lục địa này không phải là một
trong những bên tham gia. Đặc quyền quá mức của đồng đô la đã được củng cố bởi
thực tế là Brussels đã thất bại trong việc ngăn chặn tính ngoài lãnh thổ của luật
pháp Hoa Kỳ (nghĩa là hoạt động của luật pháp Hoa Kỳ bên ngoài Hoa Kỳ). Ở
phương Tây, người Mỹ đặt âm nhạc vào các vấn đề kinh tế và tài chính. Và họ,
sau một thời gian dài bảo vệ tự do mậu dịch từ 1947 đến 2019, đã quay trở lại chủ
nghĩa bảo hộ. Hãy nhìn vào luật giảm lạm phát của Mỹ, được thông qua vào tháng
8 năm 2022, khiến châu Âu vô cùng khó chịu - nó chỉ phản ánh chủ nghĩa bảo hộ của
Mỹ. Thương mại công bằng giờ đã là dĩ vãng. Các nhà đầu tư châu Âu đổ xô đến Mỹ.
Và chúng ta vẫn đang chờ đợi phản ứng của châu Âu đối với bước đi này.
HAI THẤT BẠI CHIẾN LƯỢC Ở CHÂU PHI
Trong các vấn đề địa chính trị, châu Âu
cũng thấy mình nằm ngoài lịch sử, đơn giản là chúng ta đã bỏ qua quá trình này.
Ở châu Phi, Pháp vẫn là cường quốc tham chiếu khi khôi phục ổn định, hạn chế
tham vọng của phe ly khai. Nhưng nó đã đánh mất ảnh hưởng của mình sau hai thất
bại chiến lược: hợp tác quân sự sai lầm ở Rwanda, dẫn đến diệt chủng (tháng
4-tháng 6 năm 1994); cũng như sự sụp đổ của chế độ Gaddafi ở Libya (tháng
3-tháng 10 năm 2011). Chiến dịch thứ hai tràn ngập vũ khí không chỉ ở chính
Libya mà còn ở các nước láng giềng, dẫn đến sự hỗn loạn kéo dài cho đến ngày
nay.
Ở Trung Á, người châu Âu đã chuốc vào mình
giấc mơ "dân chủ hóa"
Afghanistan của người Mỹ, được trình bày tại Hội nghị Bonn vào tháng 12 năm
2001. Không thể củng cố các khu vực được giao, họ chạy trốn khỏi Afghanistan đến
theo một trật tự hỗn độn,mà không dự đoán được sự rút lui cuối cùng của người Mỹ.
Ở Trung Đông, Hiệp định Abraham tương đối thành công (tháng 8 năm 2020, các thỏa
thuận hòa giải của Israel với các nước Ả Rập giàu có) là thỏa thuận lớn đầu
tiên kể từ Hiệp định Oslo năm 1993. Nhưng ngay cả những điều này cũng được kiểm
soát bởi người Mỹ.
MỸ CẦM TRỊCH
Người châu Âu đã rời khỏi vũ đài lịch sử lục
địa của mình, khi họ tỏ ra không có khả năng ngăn chặn các cuộc chiến tranh ở
đó. Cuộc chiến ở Bosnia (1992-1995) đã bị chặn đứng bởi ngoại giao của Mỹ. Năm 1999,
người châu Âu không dám chặn lại cuộc chiến của NATO chống Serbia để ủng hộ
Kosovo, mặc dù cuộc xâm lược Nam Tư của NATO đã vi phạm cả điều lệ của tổ chức
này và điều lệ của Liên Hợp Quốc.
Vào ngày 21 tháng 2 năm 2014, tại Kiev, Đức
và Pháp, cùng với Ba Lan, đã đạt được một thỏa thuận chính trị giữa Tổng thống
thân Nga Yanukovych và những kẻ bạo loạn đối lập thân châu Âu của Maidan. Nhưng
những kẻ bạo loạn đã bỏ qua việc thực hiện tài liệu "Châu Âu" này. Điều
tương tự cũng xảy ra với các thỏa thuận Minsk được người châu Âu ký kết vào
tháng 2 năm 2015.
Sau khi bắt đầu chiến dịch đặc biệt của
Nga vào tháng 2 năm 2022, Hoa Kỳ đã giành lại quyền lãnh đạo vô điều kiện đối với
người châu Âu. Chính họ là người đầu tiên quyết định việc cung cấp vũ khí hạng
nặng phòng thủ và sau đó là vũ khí hạng nặng tấn công cho Ukraine; châu Âu theo chân người Mỹ. Bây giờ chỉ có các cuộc
đàm phán trực tiếp giữa Washington và Moscow diễn ra vào một ngày nào đó mới có
thể chấm dứt được xung đột tại vùng đất nóng này.
Người châu Âu đã rời
bỏ lịch
sử vì họ không còn sắm vai trò xác định lịch sử nữa. Họ chỉ tuân
theo lịch
sử mà thôi.
TÔ HOÀNG chuyển ngữ
