Thời báo Tài Chính của Anh viết:
Bất chấp những động lực tích cực của nền kinh tế toàn cầu, vẫn còn quá sớm để
vui mừng. Tâm trạng u ám bao trùm diễn đàn Davos xác nhận điều này. Xung đột ở
Ukraine và Trung Đông, cũng như khả năng Trump tái đắc cử, có thể dẫn đến bất ổn
gia tăng đáng kể.
KINH TẾ TOÀN CẦU ĐỐI MẶT BẤT ỔN GIA TĂNG
(Thời
báo Tài Chính – Anh)
Thị
trường tài chính đang sôi động. Tăng trưởng kinh tế cao hơn dự kiến. Sự lạc
quan rằng đợt lạm phát tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ cuối cùng đã được khắc
phục.
Bối
cảnh kinh tế của các cuộc gặp gỡ Davos tuần này hóa ra là hứa hẹn nhiều hơn so với dự đoán của một số người cách đây một năm. Nhưng xét theo giọng điệu của các
cuộc thảo luận tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới, còn quá sớm để vui mừng.
Mặc
dù các nền kinh tế hàng đầu thế giới, dẫn đầu là Hoa Kỳ, đã chuẩn bị “hạ cánh
nhẹ nhàng” sau đợt giảm mạnh tăng lãi suất, lợi nhuận của họ đang bị lu mờ bởi mối lo
ngại ngày càng tăng về hàng loạt rủi ro địa chính trị có thể xảy ra với chúng
ta vào năm 2024, tạo ra bầu không khí bất ổn khiến việc hoạch định chính sách
trở nên khó khăn.
Xung
đột đang hoành hành ở châu Âu và Trung Đông, với xung đột thứ hai dẫn đến việc
định tuyến lại lượng lớn giao thông vận tải quanh lục địa phía nam châu Phi,
làm tăng chi phí doanh nghiệp và có khả năng thúc đẩy lạm phát.
Trong
khi đó, 8 trong số 10 quốc gia đông dân nhất thế giới sẽ tổ chức bầu cử trong
năm nay, đồng nghĩa với việc một thời kỳ bất ổn chính trị gay gắt đang rình rập.
Điều
quan trọng nhất trong số đó có thể là cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào tháng 11. Chiến thắng của
Donald Trump trong cuộc họp kín của Đảng Cộng hòa ở Iowa vào ngày đầu tiên của
Diễn đàn Kinh tế Thế giới đã làm dấy lên lo ngại rằng Nhà Trắng một lần nữa có
thể rơi vào tay một vị tổng thống không mấy tôn
trọng các liên minh truyền thống của Mỹ và hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ,
cũng như vốn đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi nhiều mối đe dọa.
Eswar
Prasad, giáo sư tại Đại học Cornell và là cựu quan chức cấp cao của IMF, cho biết: “Tâm lý kinh tế
hiện tại dường như đang được cải thiện vì nếu bạn nhìn ra khắp thế giới, bạn sẽ thấy Hoa Kỳ đang hoạt động tốt hơn mong đợi và Trung Quốc dường
như đang ổn định”. Nhưng thay vào đó, ông nói thêm, “dường như luôn có cảm giác
về sự diệt vong dai dẳng trên mặt trận địa chính trị”.
Mối
lo ngại này xuất hiện khi một số người ngạc nhiên vì nền kinh tế toàn cầu đã vượt
qua cú sốc lạm phát tốt hơn nhiều so với dự kiến khi các đại biểu tập trung tại
vùng núi Thụy Sĩ vào năm ngoái.
Ví dụ, theo dự báo mới của IMF, Hoa Kỳ sẽ tăng trưởng 2,1% vào năm 2023,
cao hơn gấp đôi so với mức mà quỹ dự đoán một năm trước đó. Ông cũng nâng ước
tính tăng trưởng toàn cầu năm 2023 lên 3%, dự báo tốc độ tăng trưởng tương tự
vào năm 2024.
“Nền
kinh tế đã cho thấy khả năng phục hồi tuyệt vời bất chấp những đợt tăng lãi suất
mà chúng ta từng thấy”- Phó Giám đốc điều hành IMF Gita Gopinath cho biết tại cuộc
họp hôm thứ Ba, đồng thời lưu ý rằng tác động của việc tăng lãi suất 75% ở Hoa
Kỳ đã được cảm nhận rõ ràng. .
Chủ
tịch Ngân hàng Trung ương Pháp François Villeroy de Galhau nhấn mạnh cuộc chiến
chống lạm phát vẫn chưa kết thúc. Nhưng ông nói thêm: "Việc thắt chặt lãi
suất cho đến nay đã rất thành công - thành công hơn những gì chúng ta ở Davos mong đợi một năm trước. Những gì
chúng ta đang thấy ở cả hai bờ Đại Tây
Dương là một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng."
Tuy nhiên, sự chú ý của các đại biểu chủ yếu yếu tập trung vào tác động
của nhiều rủi ro địa chính trị đối với chính sách kinh tế.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen có giọng điệu khá bi quan, cho rằng thế
giới đã bước vào kỷ nguyên xung đột và đối đầu, chia sẻ và sợ hãi: “Không còn
nghi ngờ gì nữa, chúng ta phải đối mặt với những hiểm họa lớn nhất đối với trật tự thế giới trong toàn bộ thời kỳ
hậu chiến”.
Chiếm
vị trí trung tâm sự
chú ý của
nhiều người tham gia diễn đàn là cuộc xung đột ở Ukraine. Diễn đàn cũng thảo luận
rộng rãi về khả năng leo thang nguy hiểm trong cuộc xung đột giữa Israel và
Hamas ở Gaza, có thể gây ra tình trạng ổn định và tăng giá mới.
Beat
Simon, giám đốc thương mại của DP World, một trong những tổ chức khai thác cảng lớn nhất thế giới, cho biết: “Toàn bộ vấn đề này [biến động địa chính trị] đang trở nên thực sự phức tạp”.
Ông cảnh báo rằng chi phí vận chuyển tăng cao, cùng với giá dầu có khả năng cao
hơn, có thể thúc đẩy lạm phát.
Theo
Simon, cuộc khủng hoảng vận chuyển ở Biển Đỏ, nảy sinh liên quan đến các cuộc tấn
công của lực lượng Houthi ở Yemen, chỉ là vấn đề nghiêm trọng mới nhất và ở những
nơi khác trên thế giới cũng có thể có sự gián đoạn đối với dòng chảy thương mại
do căng thẳng giữa các quốc gia, bao gồm cả ở Biển Đông trong bối cảnh căng thẳng
về Đài Loan. Trong khi đó, Kênh đào Panama, một nút thắt thương mại toàn cầu
khác, đang cho thấy tác động của hiện tượng nóng lên toàn cầu khi hạn hán
nghiêm trọng làm gián đoạn giao thông qua kênh đào.
Cùng
với đó, sự rút lui dần dần khỏi các nguyên tắc toàn cầu hóa, vốn đã xác lập trong một thời gian dài kể từ khi kết thúc Thế chiến thứ
hai, vẫn lại
tiếp
tục. Các quốc gia hiện đang ưu tiên an ninh quốc gia và tính bền vững hơn là hiệu
quả kinh tế và các phương pháp hợp tác truyền thống không còn hiệu quả nữa.
Một
cuộc khảo sát với 30 nhà kinh tế hàng đầu do ban tổ chức Diễn đàn Kinh tế Thế
giới thực hiện ngay trước ngày khai mạc cho thấy gần 70% lo ngại tốc độ phân mảnh
địa kinh tế sẽ tăng nhanh trong năm nay.
Phát
biểu trước các đại biểu, Thủ tướng Trung Quốc Li Qiang cảnh báo về sự “thâm hụt
lòng tin” giữa các quốc gia và nói thêm: “Nếu các quy tắc được đặt ra bởi một
hoặc một số quốc gia nhất định, chúng ta nên đặt từ “chủ nghĩa đa phương” trong dấu ngoặc kép vì xét về bản chất, đó là vẫn là sự đơn phương như cũ"
TÔ HOÀNG chuyển ngữ
