Tác phẩm cảm nhận văn
chương mang tên “Chấm phá” dày gần 200 trang, do Nhà xuất bản Hội Nhà văn vừa ấn
hành, chính là kết quả của một hành trình nhà thơ – nhà giáo Đặng Nguyệt Anh tận
tụy với sách.
Đã có rất nhiều thanh âm cổ súy nồng nhiệt cho văn hóa đọc thời hội nhập toàn cầu, và cũng đã có rất nhiều nỗi ca thán về thói quen đọc sách đang bị lãng quên trong đời sống của người Việt hôm nay, nhưng giá trị của sách vẫn bất biến đối với độc giả đích thực. Nhà thơ – nhà giáo Đặng Nguyệt Anh không chỉ là một độc giả đích thực, mà còn là một độc giả đặc biệt.
Vì sao phải nhấn mạnh
độc giả đích thực kiêm độc giả đặc biệt ở Đặng Nguyệt Anh, có phải do chức danh
kép nhà thơ – nhà giáo không? Hoàn toàn không! Một người mang phong thái nho
sinh trước trang sách thì mọi lời tán dương hay mọi câu tâng bốc đều vô nghĩa. Ở
đây, Đặng Nguyệt Anh lặng lẽ đọc bằng sự say mê và lặng lẽ ghi lại bằng sự chân
thành, về những cuốn sách đã cùng mình đi qua thác ghềnh của cuộc đời nhiều
gian khó lắm thương yêu.
Tác
phẩm cảm nhận văn chương mang tên “Chấm phá” dày gần 200 trang, do Nhà xuất bản
Hội Nhà văn vừa ấn hành, chính là kết quả của một hành trình nhà thơ – nhà giáo
Đặng Nguyệt Anh tận tụy với sách. Có
người đọc sách để lấy thông tin, có người đọc sách để được thư giãn. Còn chị đọc
sách để đánh thức bản thân, để soi rọi bản thân, để chiêm nghiệm bản thân.
Cầm “Chấm phá” trên
tay, có thể hình dung nhà thơ – nhà giáo Đặng Nguyệt Anh đọc sách không giống
như câu thơ “bâng khuâng với một chiều đầy cả em” mà chị từng viết. Chị đọc
sách, vừa nghe tiếng sột soạt từng trang giấy lật qua hoài niệm cá nhân, vừa
nghe tiếng thì thầm buồn vui trắc ẩn số phận tiền nhân.
Với quan niệm “mỗi cuốn
sách mở ra một chân trời”, nhà thơ – nhà giáo Đặng Nguyệt Anh đọc hầu hết kinh
điển, từ Kinh Thánh, Kinh Vê Đa đến Pháp Cú Kinh, Đạo Đức Kinh, từ Luận Ngữ của
Khổng Tử đến “Những linh hồn chết” của Gogon và “Những người khốn khổ” của
Victor Hugo, từ truyện ngắn của Gorky đến truyện cổ tích của Andersen, từ thơ Đỗ
Phủ đến thơ Blok, từ “Chiến tranh và hòa bình” đến “Sự tích đàn bà”...
Đọc danh tác đã không
dễ, mà tóm tắt lại danh tác theo góc nhìn riêng và thái độ riêng càng khó hơn.
Vậy mà, nhà thơ – nhà giáo cũng có được “Chấm phá” khá bất ngờ và khá thú vị.
Không thể nói khác, đó là bản lĩnh cộng hưởng từ một phụ nữ làm thơ đa cảm và một
cô giáo dạy Văn đa đoan.
Nhà thơ – nhà giáo Đặng
Nguyệt Anh không phải người đầu tiên “chấm phá” những cuốn sách kinh điển. Từng
có nhiều cách làm, như “danh tác rút gọn” hoặc “từ điển giản yếu tác phẩm”,
nhưng kiểu “chấm phá” của Đặng Nguyệt Anh bay bổng hơn, nhờ chị lồng ghép những
thổn thức cá nhân. Ví dụ, với tiểu thuyết “Chuông nguyện hồn ai”, chị hồi đáp:
“Chưa trọn ba ngày đêm/ Một tình yêu lửa cháy/ Một tình yêu thiêng liêng/ Một
tình yêu cuồng dại/ Một tình yêu lớn lao/ Một tình yêu vĩ đại/ Mạnh hơn cả chiến
tranh/ Mạnh hơn cả cái chết”.
Dù chỉ với tinh thần
“chấm phá”, nhưng nhà thơ – nhà giáo Đặng Nguyệt Anh thỉnh thoảng còn cơi nới
biên độ thưởng thức cho tác phẩm bằng những câu thơ của mình. Chẳng hạn, với
tác phẩm “Hiệp sĩ Đôn Ki Sốt” của Cervantes, chị nhấn nhá vần điệu: “Đôn Ki Sốt
có nỗi bất hạnh lón: Ông luôn cố gắng nuôi dưỡng danh dự của hiệp sĩ, trong khi
chẳng ai thèm nghĩ đến danh dự và lòng vị tha/ Thế mới là đời/ Thất bại và sự
chế nhạo theo ông bất cứ thời đại nào/ Cũng vì vậy Đôn Ki Sốt trở thành bất tử”.
Dõi theo cuộc “Chấm
phá” của nhà thơ – nhà giáo Đặng Nguyệt Anh, người thờ ơ với văn chương nhất
cũng nhận ra, không có tác phẩm nào hướng con người vào sự thấp hèn ích kỷ và sự
toan tính xấu xa, mà mỗi trang sách đều khiến con người kích hoạt sự bác ái và
bồi đắp sự lương thiện.
Với “Chấm phá” từ một
trái tim ân cần, nhà thơ – nhà giáo Đặng Nguyệt Anh ở tuổi 77 tự nguyện làm một
tri âm của sách, và phập phồng tìm kiếm những tri âm của mình. Chắc chắn, chị
không cảm thấy bơ vơ như thuở nào chị xao xác “nhân gian đi vắng cả rồi/ để
mình em với một trời nhớ nhung”.
LÊ THIẾU NHƠN
